Hoewel Aikido haar afkomst kan terugleiden tot de Japanse middeleeuwen wordt ze beschouwd als de jongste van de Japanse krijgskunsten en vertaald als “de weg van de vrede”. (合 :Ai “harmonie”)
De onderliggende filosofie is immers geweld te vermijden.
Aikido werd rond de vorige eeuwwisseling samengebracht door Morihei Ueshiba vanuit zijn studie van jujitsu bewegingen en zwaardvecht technieken uit de bekende kendo scholen.
Aikido werd toen enkel onderwezen in Morihei’s dojo en aan de keizerlijke militaire school.
Vandaag wordt Aikido beoefend door de politie en oproerpolitie in Japan en ook daarbuiten.
Na het overlijden van O-sensei in 1960 hebben vele van zijn directe leerlingen eigen scholen opgericht om hun eigen stijl verder te ontwikkelen en te verspreiden. Zijn kleinzoon leidt nu nog steeds de grote Aikikai hoofdzetel in dezelfde dojo waar zijn grootvader die vestigde.
Alle verscheidene Aikido-scholen en -stijlen hebben in de kern op z’n minst twee eigenschappen gemeen:
- Trouw aan het principe van het geweldloos oplossen van conflicten indien enigszins mogelijk en
- Het zichzelf verbeteren door voortdurende training.
Aikido wordt door vele beoefenaars gezien als een verfijning van krijgskunsttechnieken. De Aikidoka zoekt de “Ki” (気) of inwendige energie te beheersen voor het verbeteren van zijn fysische en spirituele gezondheid. De training focust op de praktische toepassing van de krijgskunst. Voor de les aanvangt warmt men het lichaam op door “stretchen” en rol-oefeningen.
Je kan verwachten veel en herhaaldelijk te vallen gedurende de training dus de rol-oefeningen dienen zowel om letsels en pijn te vermijden bij het neerkomen als om te leren alle energie die in de worp wordt gezet te gebruiken om vlot weer recht te komen. Recht-krabbelen om meteen terug tegen de vlakte te gaan houdt immers niemand anderhalf uur vol. Aikido maakt gebruik van een ontspannen houding die het gewicht van het lichaam naar haar massacentrum in de onderbuik leidt.
Het is niet nodig om te weten wat er op je af komt wanneer je net het pad (道:Do “de weg”) van de Japanse krijgskunsten inslaat. Aikido is een reis, niet een bestemming. Elk van ons begint om eigen redenen, en we zoeken een discipline en een meester die invulling geeft aan de verwachting op dat moment.
Sommigen zoeken een activiteit om te beoefenen met een vriend; anderen zoeken beweging; weer anderen willen zich leren verdedigen of zoeken een spirituele verdieping. Gaandeweg evolueert de reden waarom we trainen.
Velen startten Aikido als zelfverdediging, en zijn gaandeweg gaan leren over de kunst en over zichzelf. Het is leuk meegenomen dat we gaandeweg reflexen verzamelen die ons weerbaarder maken; maar leren vechten is niet het doel van de reis. Aikido is niet makkelijk maar de volharding en de wil om frustraties te boven te komen en zich continu aan te passen en boven al het koppig volgen van een doel dat we misschien nooit bereiken – dat zijn sterke kwaliteiten die we leren in het budo.
Budo wordt vertaald als “de Weg van de krijgskunst” en heeft aandacht voor karaktervorming en spirituele ontwikkeling. Immers – hoezeer we dat ook kunnen nastreven – we beoefenen de “weg” aangezien we niet de kans krijgen om de technieken te beoefenen tegen een geharnaste molenwiekende zwaardvechter of lansier in het dagelijkse leven. (stel je voor).
De kern van elke krijgskunst is eenvoudigweg de training, week na week, jaar na jaar.
In de kern ontkiemt onmerkbaar het inzicht dat rustig open bloeit in meer begrip.
Een verhoogde mentale veerkracht maar ook fysieke kracht en soepelheid ontwikkelen vanzelf tijdens de training, nochtans maken de Aikidobewegingen geen gebruik van kracht.
Aikido wordt ook als niet agressief beschouwd aangezien de aikidoka niet de aanval inzet.
Het kernprincipe is geen kracht te gebruiken om kracht te beantwoorden.
Aikido gebruikt slechts zelden stoot en traptechnieken. De aanval en kracht van de tegenstander wordt omgezet in worpen, klemmen of immobilisaties. Leeftijd, gewicht, grootte en kracht spelen slechts een ondergeschikte rol aangezien een geoefend aikidoka de kracht van zijn tegenstander gebruikt om hem uit balans en dus in feite ontwapend te houden. Initieel worden de technieken statisch aangeleerd en later vloeiend samengevoegd.
Bij het oefenen van Aikido moet men zich vlot en soepel verplaatsen.
Men moet de partner er toe krijgen te doen, wat men van hem wenst.
O-sensei geloofde sterk in vreedzaamheid en vond dan ook geen plaats voor competitie in Aikido. Sommige scholen ontwikkelden wel een competitie met regels en scores maar over het algemeen is ook vandaag nog competitie in Aikido onbestaande. Deze krijgskunst wordt beoefend met een partner, niet met een tegenstander en kan tot op hoge leeftijd worden aangevat omdat er geen kracht, soepelheid of snelheid zijn vereist. Daarom is er geen aparte klas voor vrouwen en ook niet voor zwaargewichten en ziet u de Aikido meesters op hoge leeftijd nog steeds deelnemen en lesgeven òp de mat en niet ernaast.
Zoekt u een krijgskunst die zowel mentaal stimulerend is als goed voor uw conditie en soepelheid, zonder daarom vol blauwe plekken te staan die vaak het gevolg zijn van een over-enthousiaste sparringpartner? Dan is Aikido misschien ook iets voor u!